Türkiye'nin Ar-Ge Karnesi: AB Ortalamasından Çok Uzakta
Türkiye'nin Ar-Ge harcamaları, Avrupa Birliği ortalamasının oldukça gerisinde kalmaya devam ediyor. TÜİK verilerine göre, 2023 yılında Ar-Ge'ye ayrılan pay, önceki yıla göre düşüş gösterdi.
Türkiye'nin Ar-Ge harcamalarındaki yetersizlik, ülkenin inovasyon ve teknolojik gelişme hedeflerine ulaşmasındaki en büyük engellerden biri olarak öne çıkıyor. Son açıklanan verilere göre, AB ortalamasında kişi başına 275,6 Euro harcanırken, Türkiye'de bu rakam sadece 45 Euro'da kaldı. Türkiye'nin Ar-Ge'ye ayırdığı kaynakların bütçe içindeki payı da giderek azalıyor.
Dünya Gazetesi yazarı Naki Bakır, TÜİK'in açıklamasından satır başlarını "AB’de kişi başı 276 Türkiye’de 45 Euro" başlıklı yazısında şöyle aktardı:
"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2008-2023 döneminde merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcama ve 2024’te ayrılan ödenek miktarına ilişkin verileri açıkladı. Merkezi yönetim bütçesi verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre; 2023 yılında Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen toplam harcama, önceki yıla göre yüzde 83,4’lük cari artışla 98 milyar 737 milyon TL’ye ulaştı. 2023 yılında tüketici fiyatları (TÜFE) bazında yüzde 64,77 olan enflasyondan arındırıldığında Ar- Ge harcamalarının reel olarak yüzde 11,3 arttığı belirlendi.
Ancak merkezi yönetim bütçesinin toplam giderlerindeki büyümenin daha hızlı olması nedeniyle 2023’te yapılan Ar-Ge harcamalarının bütçedeki payı geriledi. Ar-Ge’nin 2022’de yüzde 1,66 olan merkezi yönetim bütçesinden aldığı pay 2023’te yüzde 1,38’e indi.
2023’te Ar-Ge harcamalarının cari fiyatlarla 26 trilyon 276,3 milyar TL olan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYH) oranı ise yüzde 0,38 oldu. Ar-Ge harcamalarının 2008’de yüzde 0,27 düzeyinde bulunan GSYH’ye oranı, 2019’da yüzde 0,45’le en yüksek düzeyi görmüş, 2022’de ise yüzde 0,36’ya gerilemişti."