Ünlü gurme Vedat Milor, hastalığını ve neden hastalandığını ilk kez açıkladı. Ellerinin titremesi nedeniyle parkinson hastası olduğu düşünülen Milor, bunun gerçeği yansıtmadığını ifade etti.
Gerçek Gündem'in derlediği habere göre; Ünlü yemek eleştirmeni Vedat Milor, Armağan Çağlayan'ın sunduğu "Gör Beni" programına konuk oldu. Sağlık sorunlarıyla gündeme gelen Milor, Armağan Çağlayan'ın "Ellerinizin titremesi parkinson mu?" sorusuna yanıt verdi.
MİDYE VE BALIĞA DİKKAT
Milor, ellerinin ve ayaklarının uyuşmaya başlamasının 15 yıl önce başladığını dile getirdi. Doktora gittiğini ama bir türlü ellerinin ve ayaklarının neden uyuştuğunun anlaşılamadığını belirten Milor, midye ve balıklardaki tehlikeye dikkat çekti.
Civa zehirlenmesi yaşadığını belirten Vedat Milor şöyle konuştu:
"Nihayetinde his kaybı olmaya başladı, polinöropati denilen olay görüldü. Mesela dizinize vurulduğunda ayağınızın kalkması lazım ama kalkmıyor. Neyse ki doktorum akıl etti ve ağır metal testi yaptırdı. Vücudumda çok yüksek miktarda civa bulundu. Civa zehirlenmesi olmuş ve o civa da gidip sinirlerin etrafındaki tabakaları aşındırmış.
'BİN YILDA DÜZELECEK'
O yüzden zorladığım zaman bir şeyleri tutmak için semptomlar ortaya çıkıyor. Civa neden olur, rivayetler muhtelif ancak daha çok mesela midye. İskele babalarından çıkarılan midye ya da bazı balıklarda çok bulunuyor. Bir de tarımda kullanılan pestisit kaynaklı arsenik var. Ülkemizde bunlardan çok bulunuyor. Doktorum aşağı yukarı sinirlerimin 1000 yılda düzeleceğini söyledi."
CİVA ZEHİRLENMESİ NEDİR?
Civa zehirlenmesi, vücutta yüksek miktarda civa birikmesi sonucu ortaya çıkan toksik bir durumdur. Civa, farklı formlarda bulunabilir: elemental (metal), inorganik ve organik (örneğin metilciva). Bu formlar arasında özellikle metilciva, insan sağlığı için en tehlikeli olanıdır. Genellikle balıklar ve deniz ürünleri yoluyla insanlara geçer.
Civa maruziyeti genellikle soluma, yutma veya cilt yoluyla gerçekleşir. Özellikle endüstriyel alanlarda çalışan kişiler, civa buharına maruz kalma riski taşır. Ayrıca, yanlışlıkla kırılan civalı termometreler ya da floresan lambalar da ev ortamında risk oluşturabilir.
Civa zehirlenmesinin belirtileri şunlar olabilir:
- Sinir sistemi etkilenmesi (titreme, hafıza problemleri, koordinasyon bozuklukları, depresyon, anksiyete)
- Böbrek sorunları (idrar miktarının değişmesi, böbrek fonksiyonlarında azalma)
- Solunum problemleri (öksürük, nefes darlığı)
- Cilt döküntüleri, ağızda metalik tat
- Baş ağrısı, halsizlik, mide bulantısı, kusma
- Civa, buhar, toz veya sıvı formda vücuda girebilir. En yaygın yolları ise soluma, yutma veya cilt temasıdır. Civa zehirlenmesi tedavi edilmezse, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tedavi genellikle zehirlenmeye yol açan civa türüne, miktarına ve maruziyet süresine göre değişir.
CIVA TEHLİKESİNE DİKKAT ÇEKMİŞLERDİ
BBC'nin aktardığı habere göre; Bilim insanları, kirliliğe yol açan maddelerin sınırlandırılmasıyla ilgili onlarca yıl önce getirilen kontrollere rağmen ton balığında (orkinos) hala cıva seviyesinin yüksek olduğunu söylüyor. Zehirli özelliklere sahip cıva, kömürün çıkarılması ve yakılmasıyla açığa çıkıyor ve okyanusa karışarak balıklarda birikiyor.
Atmosferdeki cıva seviyesi önemli ölçüde düşmüş olsa da 1971'den bu yana ton balığında sabit seyrettiği belirtiliyor.
Uzmanlar, çok eski dönemlerden kalma cıvanın okyanusun derinliklerinde gizlendiğini ve orkinosların yüzdüğü sulara karıştığını söylüyor.
Deniz ekosistemlerine giren cıva, bu maddenin en tehlikeli formu olan metil cıvaya dönüşüyor.
Kirlenmiş deniz canlılarını tükettiklerinde de orkinoslarda birikiyor.
Ton balığı dünya çapında insanlar tarafından en çok tüketilen balıklardan biri ve yendiğinde bu element insana geçmiş oluyor.
Cıva özellikle doğmamış bebekler ve küçük çocuklar için tehlikeli. Yetişkinlerde de kalp ve damar hastalıklarına yol açabiliyor.
Cıva ile ilgili endişeler, tüm dünyada bu kimyasalı atmosfere salan faaliyetleri azaltma yönünde adım atılmasına neden oldu.
Cıva salımına yol açan başlıca faaliyetler şöyle sıralanıyor:
- Kömür ve altın madenciliği
- Kömür yakma
- Endüstri faaliyetleri
- Atık işleme
Diş dolgusunda amalgam bulunan cesetlerin yakılması bile havadaki toplam miktarın artmasına neden oluyor.
Getirilen kısıtlamalar, 1990 yılından bu yana atmosferdeki seviyelerin yaklaşık yüzde 90 oranında düşmesini sağladı.
Araştırmacılar, bu eylemlerin orkinoslardaki cıva seviyeleri üzerinde bir etkisi olup olmadığını görmek için Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanuslarında yakalanan ve küresel orkinos avının yüzde 94'ünü oluşturan çeşitli türlerden alınan yaklaşık 3 bin orkinos kas örneğinden elde edilen verileri inceledi.
Yeni çalışma, bazı orkinos türlerinde cıva seviyelerinin azaldığını gösteren diğer araştırmalarla tezat oluşturuyor.
Bilim insanları, 1990'ların sonunda Kuzeybatı Pasifik'teki artış dışında, orkinoslardaki cıva seviyelerinin 1971-2022 yılları arasında sabit kaldığını tespit etti.
Bunun artan kömür tüketiminin tetiklediği Asya'daki artan cıva salımıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor.
Araştırmacılar, okyanusun derinliklerinde çok büyük miktarda eski cıva olduğunu, sabit seviyelerin onlarca yıl veya yüzyıllar önceki emisyonlardan kaynaklanabileceğini belirtiyor.
Yine Fransız Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Araştırma Enstitüsü'nden Anne Lorrain, "Cıva emisyonlarında büyük bir azalma olsa bile, sonuçlar orkinos cıva seviyelerinde bir değişiklik görmek için sabırlı olmak gerektiğini gösteriyor" dedi.
"Genel olarak bu durum karbondioksit (CO2) emisyonlarına benziyor: emisyonları büyük ölçüde durdurursak, atmosferdeki CO2 yavaşça dengelenecek ve sonunda azalmaya başlayacaktır."
Çalışma, Environmental Science & Technology Letters dergisinde yayımlandı.