İSTANBUL (AA) - Dünya genelinde jeopolitik ve siyasi tansiyonun yüksek seyretmesine karşın piyasalarda makroekonomik verilerden alınan sinyaller risk iştahının güçlü kalmasına neden oluyor.
Hafta sonu Çin'de açıklanan veriler ülkede imalat sanayi ve hizmet sektöründe genişlemenin devam ettiğini gösterirken, hükümetin de ekonomiyi destekleyici adımlarını sürdüreceğine yönelik beklentiler Asya'nın haftaya pozitif bir seyirle başlamasında etkili oldu.
Öte yandan, para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankasının (Fed) yüzde 67 ihtimalle bu ay faiz indirimine devam edeceği öngörülürken, cuma günü açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin söz konusu fiyatlamaları etkilemesi bekleniyor.
Bununla birlikte, ABD'de başkan seçilen Donald Trump'ın BRICS ülkelerine yönelik yüzde 100 ilave gümrük vergisi tehdidi yatırımcıların dikkatle izlediği konular arasında yer alıyor.
Trump'ın BRICS konusundaki açıklamalarının ardından doların yeni haftaya güçlü şekilde başladığı görülürken, bu durumda Fransa'da aşırı sağcı Ulusal Birlik'in (RN) Meclis Grup Başkanvekili Marine Le Pen'in, bütçeyle ilgili taleplerinin yerine getirilmemesi halinde, Fransa Başbakanı Michel Barnier'yi, hükümetini düşürmek için gensoru önergesine destek vermekle tehdit etmesi de etkili oldu.
Avro/dolar paritesi söz konusu gelişmenin ardından haftaya yüzde 0,5 düşüşle 1,0520'den başlarken, dolar endeksi yüzde 0,5 artışla 106,3'e çıktı.
Dünya genelinde yükselen jeopolitik risklerin etkisiyle son 4 iş gününde değer kazanan altın güçlenen doların alternatif maliyetini artırmasıyla yeni haftaya yüzde 0,9 azalışla 2 bin 628 dolardan başlarken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi cuma günü 4,17'ye kadar çekilmesinin ardından şu sıralarda 4,21 seviyesine yükseldi.
Emtia tarafında, OPEC+ toplantısı yaklaşırken Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,3 azalışla 72,2 dolardan alıcı bulurken, bakırın libresi de yüzde 0,8 düşüşle 4,06 dolardan satılıyor.
New York Borsası'nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,56, Nasdaq endeksi yüzde 0,83 ve Dow Jones endeksi de yüzde 0,42 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif seyirle başladı.
Avrupa borsalarında ABD ve Çin'den gelen haberlerle geçen hafta pozitif bir seyir hakim olurken, gözler Avro Bölgesinde bugün açıklanacak imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ve işsizlik oranı verilerine çevrildi.
Bununla birlikte Fransa'daki gelişmeler yatırımcıların odağına yerleşirken, konuya ilişkin haber akışının piyasalarda oynaklığı artırması bekleniyor.
Öte yandan, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Antonio Costa, Ukrayna'ya insani, ekonomik ve askeri desteği sürdüreceklerini, ülkeye yıl sonuna kadar 4,2 milyar avro ek bütçe yardımı ile gelecek yıl düzenli kaynak sağlayacaklarını söyledi.
Bu gelişmelerle cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,07, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,03, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,78 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi de yüzde 0,46 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya karışık seyirle başladı.
Asya piyasaları Çin başta olmak üzere bölge genelinde ekonomiyi teşvik edici adımların etkisiyle pozitif seyrederken, ABD'de ile Çin arasında olası bir ticaret savaşına ilişkin gelişmeler yatırımcılar tarafından takip ediliyor.
Çin Merkez Bankasının (PBoC) ekonomiyi desteklemek için para politikasını gevşeteceğine ilişkin beklentiler sonuncunda Çin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2'ye geriledi.
Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda, ekonomik verilerinin bankanın tahminlerine uygun olarak gerçekleştikçe faiz artışlarının yaklaştığını söyledi. Ueda'nın açıklaması sonrası Japonya 10 yıllık tahvil faizi yüzde 1,072 seviyesine yükseldi.
Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Çin'de Caixin imalat sanayi PMI de 51,5 olarak tahminlerin üzerinde gerçekleşirken, Japonya'da, kasım ayı imalat sanayi PMI beklentilere paralel olarak 49,0 olarak açıklandı.
Çin'de yeni konut fiyatları kasımda daha hızlı bir artış gösterdi. Emlak araştırmacısı China Index Academy tarafından açıklanan verilere göre, 100 şehirdeki ortalama fiyat Kasım ayında yüzde 0,36 arttı.
Dolar/yen paritesi ise yeni haftaya yüzde 0,7 artışla 150,6 seviyesinde başladı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,5, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,1, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 1 yükseldi.
Yurt içinde cuma günü alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,12 değer kazanarak 9.652,00 puandan tamamlarken, gözler yarın açıklanacak enflasyon verilerine çevrildi.
Dolar/TL cuma günü yüzde 0,3 artışla 34,7030'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın hemen üzerinde 34,7170'ten işlem görüyor.
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1,98 arttığını tahmin ediyor.
Ekonomistlerin kasım ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 1,98), bir önceki ay yüzde 48,58 olan yıllık enflasyonun yüzde 46,71'e ineceği öngörülüyor.
Öte yandan, ekonomistlerin 2024 sonu enflasyon beklentisi kasımda yüzde 45,07 oldu.
Analistler, bugün yurt içinde imalat PMI, yurt dışında ise dünya genelinde imalat sanayi PMI başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnç, 9.500 ve 9.450 seviyelerinin destek, konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, kasım ayı imalat sanayi PMI
11.55 Almanya, kasım ayı imalat sanayi PMI
12.00 Avro Bölgesi, kasım ayı imalat sanayi PMI
12.30 İngiltere, kasım ayı imalat sanayi PMI
13.00 Avro Bölgesi, ekim ayı işsizlik oranı
17.45 ABD, kasım ayı imalat sanayi PMI
18.00 ABD, kasım ayı ISM imalat sanayi PMI
Muhabir: Ali Canberk Özbuğutu
Kaynak: Anadolu Ajansı (AA)